poradnik prawny dotyczący skargi pauliańskiej autorstwa adwokata z Wrocławia

Sprzedaż przez dłużnika nieruchomości na rzecz osoby bliskiej z pokrzywdzeniem wierzyciela

Z poprzednich wpisów możesz dowiedzieć się czym jest skarga pauliańska (artykuł możesz przeczytać tutaj) oraz w jakiej sytuacji prawnej znajduje się wierzyciel w przypadku sprzedaży przez dłużnika nieruchomości osobie trzeciej (o tym przeczytasz tutaj).

Chcę Ci zwrócić uwagę, że w przypadku wyzbycia się przez dłużnika nieruchomości, nie bez znaczenia jest to, kim jest osoba, która ową nieruchomość nabyła. W procesie ze skargi pauliańskiej istotne jest też w jaki sposób nastąpiło przeniesienie własności (czy to przez umowę sprzedaży, darowizny, dożywocia, zniesienia współwłasności, czy też innej czynności prawnej).

Przepisy wyróżniają trzy typy nabywców, co do których przepisy przyznają większą ochronę wierzycielowi, a są nimi:

  1. osoba pozostająca z dłużnikiem w bliskim stosunku,
  2. przedsiębiorca pozostający w dłużnikiem w stałych stosunkach gospodarczych,
  3. osoba, która uzyskała od dłużnika korzyść majątkową (np. nieruchomość) bezpłatnie.

W tym artykule zajmę się opisem pozycji wierzyciela, kiedy to nabywcą nieruchomości dłużnika jest osoba  będąca z dłużnikiem w bliskim stosunku. Ustalenie bliskości stosunku nabywcy z dłużnikiem jest istotne z punktu widzenia wierzyciela, bowiem w przypadku sprzedaży przez dłużnika nieruchomości na rzecz osoby bliskiej przepisy przyznają wierzycielowi szczególną ochronę.

Przepisy te wykazują specjalną właściwość, zgodnie z którą wierzyciel musi wykazać tylko bliskość stosunku z wierzycielem, a osobą trzecią. Natomiast rzeczą osoby trzeciej jest wykazanie, że dłużnik sprzedając nieruchomość nie działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzyciela oraz że osoba trzecia nabywając nieruchomość nie wiedziała jaka jest rzeczywista przyczyna wyzbycia się nieruchomości przez dłużnika.

Jak zatem określić, kim jest osoba pozostająca z dłużnikiem w bliskim stosunku?

Kodeks cywilny nie definiuje pojęcia „bliskiego stosunku” pomiędzy dłużnikiem, a osobą trzecią. Na pierwszy rzut oka mogłoby Ci się wydawać, że taką osobą jest wyłącznie ktoś z kręgu rodziny dłużnika. Faktycznie sprawa wydaje się prosta, gdy osobą trzecią jest małżonek lub dziecko dłużnika – bliskość łączącego ich stosunku jawi się jako oczywista i tylko w wyjątkowych okolicznościach bliskość taką można by wykluczyć (np. gdy nie utrzymują ze sobą żadnych relacji). Jednak pojęcie to należy rozumieć nieco szerzej.

Aby można było uznać,  że między dłużnikiem a osobą trzecią istniał bliski stosunek, wystąpić między nimi muszą takie relacje, które uzasadniają przypuszczenie, że osoba trzecia z racji zażyłości z dłużnikiem wie lub przy zachowaniu właściwej staranności mogła się dowiedzieć o jego niewypłacalności.

Osoba bliska nie musi mieć pełnego wglądu w sytuację majątkową dłużnika, ani też odpowiedniego przygotowania zawodowego do jej oceny. Wystarczającym powinno być tutaj, że osoba ta pozostaje z dłużnikiem w takich relacjach, które sprawiają, że mogła być przez niego informowana o rzeczywistym sensie dokonywanych czynności.

Ciężar dowodu w takiej sytuacji przejść musi na ową osobę trzecią. Oznacza to, że osoba ta winna wykazać, że mimo istnienia formalnej więzi rodzinnej z dłużnikiem bliskość uzasadniająca domniemanie wiedzy o jego sprawach nie występuje. Wskazuje się, że należy odwoływać się do oceny realnie istniejących faktów: więzi uczuciowej, przyjacielskiej, majątkowej czy powiązań gospodarczych (temat sytuacji prawnej wierzyciela, pokrzywdzonego dokonaniem przez dłużnika czynności prawnej z osobą pozostającą z nim w stałych stosunkach gospodarczych, zostanie opisany tutaj).

Przytaj również: Bezpłatne uzyskanie korzyści

adwokat Karolina Łabędzka

Kancelaria Klisz i Wspólnicy z Wrocławia

Jeżeli zainteresował Cię artykuł, kliknij „Lubię to” lub polub naszą na facebooku (Facebook adwokat Wrocław).